Cách đây gần 20 năm, thời buổi chúng tôi thi đại học, người ta nói rất nhiều về 03 ngành công nghệ của tương lai bao gồm CNTT, công nghệ sinh học và công nghệ vật liệu mới. Kết quả là điểm thi ngành thuộc nhóm này vào các trường lớn rất cao. Thực tế thì sau 20 năm, ngành công nghệ sinh học và công nghệ vật liệu của Việt Nam vẫn chưa phát triển. Sinh viên theo học các ngành này cũng rất khó xin việc và thường phải làm trái ngành dù trải qua một quá trình học tập vất vả.
Tiếp đó, khoảng hơn 10 năm trước, nghành Tài chính – Ngân hàng rất được ưa chuộng ro do ngành này được dự báo là thiếu hụt rất lớn. Tuy nhiên trong một thời gian ngắn ngủi nhu cầu đã được lấp đầy và dẫn tới tình trạng dự thừa trong ngành này. Kết quả, rất nhiều sinh viên giỏi nhưng được tuyển dụng chỉ để làm các công việc teller (giao dịch viên) trong ngân hàng vốn là công việc đơn giản không nhất thiết phải học đại học mới làm được. Mức lương của công việc này không cao, thời gian làm việc kéo dài thường là sau 19h mới xong việc để ra về.
Bạn nên nhớ rằng, khi bạn theo học một ngành thì ngành đó phải phù hợp với thế mạnh và đam mê của bạn nhưng cũng nên là ngành năng động, có thể chuyển đổi sang các ngành khác khi cần thiết.
Thực tế, việc chạy theo ngành hot là vô cùng nguy hiểm vì ngành hot có sự cạnh tranh rất lớn, chỉ một đến hai mùa tuyển sinh, số lượng nhân sự của các trường đào tạo ra đã tăng cả chục ngàn người. Đừng nói chuyện tương lai xa, chỉ trong vòng 4 – 5 năm tiếp theo, sự dư thừa đương nhiên sẽ xảy ra. Lúc đó bạn vừa tốt nghiệp và sẽ là người lãnh hậu quả của nó.
Trong những năm qua, rất nhiều sinh viên đã nộp hồ sơ vào cách ngành hot dù không đánh giá được nhu cầu xã hội, chất lượng giáo dục của các cơ sở đào tạo và sự phù hợp của bản thân mình. Sau đây, Tâm Doanh sẽ phân tích những ngành hot đang được thí sinh lựa chọn nhiều và được coi là hot nhất hiện nay. Thông tin dưới đây có thể giúp các bạn trẻ hiểu thêm về các ngành này trước khi đưa ra lựa chọn cho kỳ tuyển sinh đại học 2023.
Nghành marketing
Trong những năm qua, ngành marketing có điểm số rất cao và luôn dẫn đầu các ngành được sinh viên xuất sắc nhất lựa chọn. Năm 2022, Đại học Ngoại thương lấy 28.2, Kinh tế Quốc dân có mức điểm là 28 và Đại học Thương mại lấy 27. Ở khu vực phía nam, Đại học Ngoại thương lấy 28.25, Đại học Kinh tế TP. HCM lấy 27.5 và Đại học Kinh tế – Luật có điểm chuẩn là 27.35. Sinh viên cũng có thể chọn ngành này tại các trường top dưới hoặc trường không chuyên về ngành này thì điểm đầu vào ở mức từ 24 – 26.5 cũng rất phổ biến.
Thực tế mà nói thì nhu cầu dành cho ngành marketing trong xã hội không quá cao do các doanh nghiệp thường có xu hướng thuê các đơn vị về marketing chuyên nghiệp thay vì duy trì một phòng marketing nội bộ. Với sự phát triển của mạng xã hội và thương mại điện tử, ngày nay người ta có thể dễ dàng tiếp cận các công cụ marketing mà không cần phải đi theo các trường lớp chuyên nghiệp. Các khóa học về marketing online cũng rất phổ biến và dễ tìm. Thời gian học tương đối ngắn, chi phí cũng vừa phải cho người học.
Yêu cầu với người làm trong ngành này là phải có khả năng quan sát và phân tích cũng như yêu thích việc kinh doanh. Ngành này cũng đòi hỏi người học phải nhạy bén với thị trường, hiểu tâm lý của con người và có khả năng sáng tạo. Ở một góc nhìn khác, marketing là ngành dành cho người năng động và thông minh.
Như vậy, việc đổ xô vào học ngành marketing sẽ dẫn tới việc dư thừa lực lượng lao động này trong xã hội. Sinh viên cũng nên cân nhắc các lợi thế và sự phù hợp của bản thân khi theo ngành này bởi đây là ngành có yếu tố đào thải rất cao vì kết quả làm việc của người làm marketing có thể dễ dàng nhìn thấy qua các số liệu liên quan.
Ngành quản lý chuỗi cung ứng
Đây là một ngành có tên mới xuất hiện mấy năm trở lại đây nhưng thực chất đây là một ngành rộng hơn của logistics. Khi người các doanh nghiệp đa quốc gia bắt đầu vào nước ta nhiều hơn và các doanh nghiệp Việt cũng bắt đầu tham gia sâu vào chuỗi cung ứng của thế giới thì nhu cầu của ngành này cũng đang tăng lên rõ rệt. Việt Nam có vị trí thuận lợi và có nhiều cảng biển cộng với dân số đông và lại nằm cạnh Trung Quốc nên cơ hội để phát triển logistic và công nghiệp là rất lớn. Đây là một ngành rất rộng và có khả năng chuyển đổi sang nhiều ngành gồm cả quản trị kinh doanh, thương mại quốc tế, quản lý sản xuất, mua hàng và hải quan.
Tuy vậy, đây là một ngành có khối lượng kiến thức vô cùng đa dạng nên đòi hỏi người học phải có khả năng tự học tốt và tầm nhìn rộng. Khi đi làm, người làm trong ngành này phải có khả năng tổ chức tốt, năng động và chuyên nghiệp vì luôn phải xử lý rất nhiều tình huống phát sinh. Trong ngành logistic và quản lý chuỗi cung ứng, tiếng Anh là điều kiện tiên quyết và không thể thiếu vì đối tượng giao tiếp của ngành này rất rộng với đa phần là các đối tác đến từ các nước trên thế giới với hồ sơ, chứng từ bằng tiếng Anh.
Cơ hội việc làm trong ngành này là rất nhiều khi sinh viên tốt nghiệp có thể làm cho các công ty về dịch vụ logistic, các doanh nghiệp vận tải, hãng tàu biển, bộ phận mua hàng của doanh nghiệp sản xuất hay bộ phận xuất nhập khẩu của các công ty có hoạt động mua bán quốc tế.
Nếu bạn không sở hữu khả năng tự học tốt, thiếu khả năng quản lý công việc hoặc kém sự năng động trong giao tiếp hay trình độ ngoại ngữ hạn chế thì không nên theo học ngành này thuộc dạng cao cấp này.
Ngành Công nghệ thông tin
Trong những năm qua, ngành công nghệ thông tin có điểm số rất cao và luôn dẫn đầu các ngành được sinh viên xuất sắc nhất lựa chọn. Khối ngành này được chia làm các ngành phần mềm, điện tử viễn thông, trí tuệ nhân tạo, khoa học máy tính,… Nhu cầu của ngành này hiện nay là rất lớn tuy nhiên độ khó của các công nghệ này lại tương đối cao. Thích hợp cho các sinh viên có tư duy tốt và đam nghê nghiên cứu, ứng dụng.
Ở đây chúng ta phải hiểu là ngành công nghệ thông tin vốn rất rộng và chia làm nhiều ngành nhỏ hơn nhưng thực tế Công nghệ thông tin không phải là ngành ai cũng có thể làm được. Đầu tiên năm ở yêu cầu cao về sức khỏe, khả năng chịu áp lực khi thường xuyên phải tham gia các dự án khác nhau với thời gian giới hạn. Bạn cũng cần phải sử dụng tốt tiếng Anh vì tất cả các ngôn ngữ lập trình và kiến thức của ngành này đều bằng tiếng Anh. Ngay cả khi bạn đáp ứng được tất cả những điều trên thì chưa chắc bạn đã có thể thành công do ngành này có thể coi là ông thợ xây (thợ hồ), còn xây ra cái gì thì phải xem khả năng ứng dụng và tư duy của bạn ra sao.
Kinh doanh thương mại, quản trị kinh doanh
Đây là các ngành chung được sinh viên lựa chọn nhiều do chỉ tiêu khá lớn và ở hầu hết các trường đều có ngành này. Đặc điểm của các ngành này là học có tính chất chung nên khi ra trường có thể chuyển đổi để làm trong nhiều lĩnh vực khác nhau như bán hàng, marketing, xuất nhập khẩu hay thậm chí sinh viên có thể học thêm một số kiến thức và có thể làm trong ngành tài chính, kế toán, quản trị dự án, ngân hàng,…
Ngành thiết kế đồ họa
Tuy nhiên, với sự ra đời của các web hỗ trợ thiết kế như Canva và các nền tảng thiết kế ứng dụng AI thì ai cũng có thể làm thiết kế. Do đó nhu cầu nhân sự trong lĩnh vực này sẽ ngày càng thu hẹp lại và có thể bị thay thế bởi công nghệ.